Tapu bedelini (satış değerini) gerçek değerinden düşük göstermenin cezaları, 2025 yılında da yürürlükteki Vergi Usul Kanunu (VUK) ve Harçlar Kanunu hükümlerine göre belirlenmektedir. Bu eylem, vergi ziyaına yol açtığı için hem alıcı hem de satıcı hakkında ağır mali yaptırımlar uygulanır.
2025 Yılında Uygulanan Ana Cezalar
Tapuda eksik beyanın Maliye/Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından tespit edilmesi durumunda (pişmanlık hükümleri kullanılmadığı takdirde), temel olarak üç bileşenli bir yaptırım paketi uygulanır:
- Eksik Ödenen Tapu Harcının Tahsili
- Vergi Ziyaı Cezası (Eksik Harcın %25'i)
- Gecikme Faizi
Pişmanlık Hükümleri (Cezadan Kurtulma)
Eğer idare (Maliye) durumu henüz tespit etmeden ya da "izaha davet" yazısı göndermeden önce mükellefler pişmanlıkla başvurursa, ağır cezalardan kurtulma imkanı vardır:
Başvuru: Vergi dairesine Pişmanlık Dilekçesi ile başvurulur.
Ödeme: Eksik ödenen harç farkı, VUK'a göre hesaplanan Pişmanlık Zammı (Gecikme Faizi yerine daha düşük bir oran) ile birlikte 15 gün içinde ödenir.
Sonuç: Bu durumda normalde kesilmesi gereken %25 oranındaki Vergi Ziyaı Cezası uygulanmaz.
.Vergi ziyaı cezası, cezanın konusunu oluşturan verginin miktarına bağlı olarak hesaplanır ve maktu bir tutar olmadığı için artış oranından etkilenmez.
- Vergi Ziyaı Cezası Oranı (VUK Md. 344): Normal şartlarda ziyaa uğratılan verginin %100'ü oranında kesilir. (Özel durumlarda, örneğin tapu bedelini düşük gösterme gibi eksik beyanlarda, genellikle eksik ödenen harcın %25'i oranında vergi ziyaı cezası uygulanır, ancak bu oran eksik ödenen harç farkına uygulanır, ceza oranı sabittir).
Özetle: Tapu bedelini düşük göstermeye karşı düzenleme, devletin vergi gelirlerini korumak, vergi adaletini sağlamak ve piyasa işlemlerinin şeffaflığını kayıt altına almak gibi temel mali ve idari amaçlarla oluşturulmuştur.2025 yılı başından itibaren uygulanan maktu cezaların artış oranı, %43,93 olarak belirlenen yeniden değerleme oranıdır. Ancak Cumhurbaşkanı'nın bazı vergi ve harçlarda bu oranı yarıya kadar düşürme yetkisi bulunmaktadır, bu yetki kullanılmışsa ilgili kalemde farklı bir oran geçerli olur.
2025’teki son yasal değişiklikleri ile cezaların güncel limitlerinin bazı medya haberlerinde “ceza oranı %25’ten %100’e çıkarıldı” gibi ifadeler yer alıyor. Dikkatli olmak lazım, “attığınız taş ürküttüğünüz kuşa değmez.”
DİLEK YILDIRIM
S.M.Mali Müşavir Adayı
